Ai ăn thì người ấy trả tiền

Năm 1954, hoà bình lập lại trên nửa nước. Đồng bào các địa phương có sản vật gì quý đều gửi một ít lên biếu Bác để giới thiệu thành tích tăng gia với Người.

Trong một bữa cơm, Bác thấy món cà Nghệ, quả nhỏ, cùi ròn, ngâm mắm. Bữa ấy Bác ăn rất ngon. Hôm sau lại có món cà quê hương. Bác ăn hết vài ba quả. Thấy thế đồng chí anh nuôi lại dọn cà.

Bác hỏi:
- Cà muối mua hay ai cho thế?
- Thưa bác, đồng bào Nghệ An đưa ra tặng Bác.
- Có nhiều không?
- Dạ, một ô tô ạ.
- Bác chậm giãi nói:
- Thế này nhé. Cà Nghệ ăn rất ngon. Bác ăn mấy bữa liền là đủ rồi. Bây giờ ai muốn ăn nữa thì trả tiền cho đồng bào Nghệ An.
Đồng chí chiến sỹ anh nuôi lùi ra nói:
- Chết chưa! Đã bảo mà.

Lời bàn:
Chỉ một câu chuyện nhỏ của Người nhưng ý nghĩa giáo dục thì rất lớn, đúng cho mọi thời điểm lịch sử. “Cần, kiệm, liêm, chính”. Đó là cái gốc của con người cách mạng, cái gốc của đạo đức con người, cả đảng viên và quần chúng nhân dân. “Ai ăn thì người ấy trả tiền” một câu nói hàm chứa bao điều dăn dạy về đạo đức, nhân cách làm người, giá trị và những triết lý của Bác thật sâu xa.

Người ít học thì hiểu và nhận ra rằng, mọi thứ không tự nhiên mà có được, quả cà cũng có giá trị của nó, người làm ra món cà muối cũng phải trải qua bao gian truân vất vả, đổ mồ hôi mới có được - họ phải được trả tiền bằng chính sức lao động của mình.

Người hiểu rộng thì càng nghĩ xa hơn, thấm nhuần hơn tư tưởng của Bác Hồ về tấm gương đạo đức. Của biếu thì đã là trân trọng rồi, những biếu ở mức độ nào và nhận ở mức độ nào. Sao cho người biếu và người nhận cảm thấy hạnh phúc vừa lòng với chính mình.

Nghĩ xa hơn trong việc quản lý nhà nước, mỗi đồng tiền chi ra là để phục vụ sự phát triển của đất nước, đồng tiền ấy là mồ hôi, công sức và cả xương máu của nhân dân. Khi những người được quản lý những đồng tiền ấy phải thực sự am hiểu lẽ đời, hết lòng phụng sự tổ quốc, mỗi đồng tiền bỏ ra phải có ích cho dân, cho nước.

Tính minh bạch, chống lấy của công làm của riêng, chống lấy quyền lực để mưu lợi cá nhân...

Xem ra câu nói của Bác Hồ “ ai ăn thì người ấy trả tiền” là một bài học sâu sắc về tính minh bạch, giá trị đạo đức về “cần, kiệm, liêm, chính” thật đúng lắm!